Wydrukuj

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania

Dodano: 23-10-2017

USŁUGI OPIEKUŃCZE I SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE

Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

 

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres
i miejsce świadczenia.

Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania.

 

Co obejmują usługi opiekuńcze?

Usługi opiekuńcze mogą obejmować:

• pomoc w codziennych zajęciach, takich jak robienie zakupów, sprzątanie, gotowanie, załatwianie spraw w urzędach itp.,
• mycie, kąpanie, ubieranie, pomoc dla osób chorych, dozowanie lekarstw, prześciełanie łóżka, zapobieganie powstawaniu odleżyn i odparzeń, karmienie,
• w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z rodziną i otoczeniem,
• specjalistyczne usługi opiekuńcze – np. pielęgnacja wspierająca proces leczenia, rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub zaleceniami specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii. Jest to szczególny rodzaj usług dostosowanych do rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności. Są one świadczone przez specjalistów np. pielęgniarki, rehabilitantów, fizjoterapeutów.

Zakres świadczonych usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych obejmuje:

1. pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych w zakresie:

• zakupu podstawowych artykułów spożywczych i gospodarstwa domowego oraz leków i prasy za pieniądze osoby korzystającej z usług,
• przyrządzania posiłków zgodnie z potrzebami świadczeniobiorcy,
• dostarczania, w razie potrzeby, gotowych obiadów z miejsca stołowania się osoby objętej usługami lub przygotowywanie obiadów w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy,
• przygotowywania posiłków na część dnia, w której chory zostaje sam (podwieczorek, kolacja),
• w przypadku ograniczonej sprawności chorego – karmienia i dopajania;

2. pomoc przy wykonywaniu codziennych zabiegów higieny osobistej w zakresie:

• w przypadku osób z ograniczoną sprawnością fizyczną – pomocy w wykonywaniu zabiegów higienicznych,
• pielęgnacji jamy ustnej, rąk i stóp (obcinanie paznokci), włosów (mycie, czesanie),
• w razie konieczności – zabezpieczenia w pampersy, toaleta po każdorazowym zabrudzeniu,
• zapobiegania odparzeniom i odleżynom poprzez zmianę pozycji ułożenia chorego w łóżku;

3. pomoc w utrzymaniu higieny otoczenia w zakresie:

• zachowania mieszkania świadczeniobiorcy w porządku i czystości, a w przypadku wspólnego zamieszkiwania z innymi osobami, tych pomieszczeń, z których bezpośrednio korzysta osoba objęta usługami,
• prześcielania łóżka i zmiany bielizny pościelowej i osobistej,
• wietrzenia pomieszczeń,
• wycierania kurzu i mycia podłóg, odkurzania dywanów i wykładzin,
• mycia okien w przypadku osób samotnie mieszkających lub gdy we wspólnym gospodarstwie pozostaje osoba z ograniczoną sprawnością fizyczną,
• mycia naczyń,
• prania lekkiej odzieży, ścierek i ręczników oraz bielizny pościelowej, odnoszenia i przynoszenia bielizny z pralni (magla),
• w razie potrzeby – przynoszenia wody i opału z miejsca składowania, palenia w piecu;

4. zleconą przez lekarza pielęgnację w zakresie:

• obserwacji i opisu zdrowia świadczeniobiorcy, a w razie potrzeby przekazywanie tych informacji lekarzowi,
• podawania leków zleconych przez lekarza,
• pomiaru temperatury ciała,
• opróżniania worka z moczem,
• nacierania i oklepywania ciała chorego;

5. zapewnienie kontaktu z otoczeniem:

• w przypadku osób mieszkających samotnie, a posiadających rodzinę – pośredniczenie w utrzymaniu kontaktów świadczeniobiorcy z rodziną,
• w miarę możliwości organizowanie spotkań z sąsiadami, znajomymi celem zapobiegania izolacji klienta od społeczeństwa,
• wychodzenie ze świadczeniobiorcą na spacery, podtrzymywanie jego zainteresowań,
• utrzymywanie stałego kontaktu z lekarzem i pielęgniarką środowiskową,
• zamawianie wizyt lekarskich i pielęgniarskich oraz sprawowanie opieki w czasie tych wizyt,
• pośredniczenie w załatwianiu bieżących spraw urzędowych świadczeniobiorcy np. opłacanie świadczeń, wzywanie montera do napraw urządzeń domowych,
• pełnienie roli przewodnika u osób niewidomych.

Odpłatność za usługi opiekuńcze uzależniona jest od dochodu na członka rodziny, a jej wysokość ustalana przez gminę w formie uchwały. Generalnie, zasady przeliczania dochodu i wysokość odpłatności są, w wypadku usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych, znacznie korzystniejsze niż zasady ustalania uprawnień do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (kryterium dochodowego). W ten sposób jest zagwarantowana dostępność usług opiekuńczych dla większej ilości osób.

Wymagane dokumenty:

Pisemny wniosek osoby ubiegającej się o pomoc w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych oraz inne dokumenty wskazane przez pracownika socjalnego.

Do wniosku i wywiadu środowiskowego należy dołączyć:
1) udokumentowany dochód osoby ubiegającej się o pomoc usługową i osób wspólnie gospodarujących (decyzja o wysokości emerytury, renty, odcinek emerytury, renty z miesiąca poprzedzającego przyznanie pomocy usługowej, zaświadczenie o zarobkach rodziny wspólnie zamieszkałej),
2) oświadczenie o stanie majątkowym,
3) zaświadczenie lekarskie lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności stwierdzające
konieczność zapewnienia opieki osób drugich,
4) zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sanoku,
5) oświadczenie o regulowaniu na bieżąco przez świadczeniobiorcę odpłatności za świadczone usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, w przypadku jej ustalenia,
6) inne dokumenty wskazane przez pracownika socjalnego.

Potrzebę zapewnienia przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej opieki osobie starszej, niepełnosprawnej, obłożnie chorej może zgłosić: osoba zainteresowana, rodzina, sąsiedzi, pielęgniarka środowiskowa, lekarz oraz różne instytucje.

Ośrodek pomocy społecznej może przeprowadzić rodzinny wywiad środowiskowy u najbliższej rodziny osoby ubiegającej się o usługi. Wywiad ten ma na celu ustalenie czy rodzina ta udziela pomocy. OPS może ustalić z rodziną wysokość wsparcia finansowego jaką będzie ona świadczyć.

Pamiętajmy, że ośrodek pomocy społecznej będzie kierował się zasadą, że osoba wymagająca opieki i pomocy w pierwszej kolejności powinna oczekiwać jej od najbliższych.

Termin i sposób załatwienia:
Wydanie decyzji administracyjnej poprzedzone jest przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego. Wywiad środowiskowy przeprowadzany jest w miejscu zamieszkania lub miejscu pobytu osoby – rodziny, ubiegającej się o pomoc w formie usług. Wywiad przeprowadza pracownik socjalny w terminie 14 dni od daty otrzymania informacji o potrzebie przyznania świadczenia lub o zmianie sytuacji osobistej, majątkowej osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń społecznych. W sytuacji wymagającej bezzwłocznego przyznania świadczeń, wywiad przeprowadza się nie później niż w ciągu 2 dni od daty powzięcia informacji.
W decyzji o przyznaniu świadczeń w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych określa się zakres świadczonych usług, okres na jaki świadczenie zostało przyznane, wysokość odpłatności za jedną godzinę usługi, którą ponosi świadczeniobiorca lub przyznanie tego świadczenia nieodpłatnie z uwagi na kryterium dochodowe, uzasadnienie z jakiego powodu zostały przyznane usługi, koszt 100% godziny usługi opiekuńczej lub specjalistycznej usługi opiekuńczej oraz tryb odwoławczy w przypadku gdy świadczeniobiorca nie zgadza się z wydaną decyzją.
Zakres usług i okres ich świadczenia powinien uwzględniać stan zdrowia, sprawność psychoruchową, wiek oraz indywidualne potrzeby, a także możliwości osoby niepełnosprawnej lub przewlekle chorej.
Gmina może odmówić pomocy, jeżeli w trakcie wywiadu środowiskowego, okaże się, iż rodzina osoby wymagającej opieki, jest w stanie sama zapewnić pomoc osobie bliskiej.

Zasady odpłatności za świadczone usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze:
Obowiązek zwrotu wydatków poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej spoczywa na:
a) osobie i rodzinie korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej,
b) spadkobiercy osoby, która korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej – z masy spadkowej,
c) małżonku, zstępnych przed wstępnymi osoby korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej w wysokości przewidzianej w decyzji dla osoby lub rodziny korzystającej z pomocy społecznej.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługują nieodpłatnie świadczeniobiorcom, których dochód na osobę i na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej.

Tryb odwoławczy:
Od decyzji administracyjnej stronie przysługuje odwołanie, które wnosi się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krośnie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu, który decyzję wydał.

Podstawa prawna:

Art. 50 i art. 96 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 901 ze zmianami), UCHWAŁA NR XCII/856/24 RADY MIASTA SANOKA z dnia 29 lutego 2024 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze, usługi sąsiedzkie i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania oraz UCHWAŁA NR XCIII/870/24 RADY MIASTA SANOKA z dnia 21 marca 2024 r. zmieniająca uchwałę w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze, usługi sąsiedzkie i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi
są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi są szczególnym rodzajem usług specjalistycznych dostosowanych do potrzeb osób, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności z życiu codziennym, zwłaszcza w relacjach z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznaje się na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna prawnego, po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania, w oparciu o przedstawione dokumenty (m. in. zaświadczenie o dochodach, zaświadczenie lekarskie). W wydanej decyzji administracyjnej określony jest miesięczny wymiar godzin usług i wysokość odpłatności.

Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze ich rodzaje, kwalifikacje osób świadczących te usługi oraz warunki ustalania i pobierania opłat określone są w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 189, poz.1598 z późn. zm.).

Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi – zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno – wychowawczych.

Termin i sposób załatwienia:
Wydanie decyzji administracyjnej poprzedzone jest przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego. Wywiad środowiskowy przeprowadzany jest w miejscu zamieszkania lub miejscu pobytu osoby – rodziny, ubiegającej się o pomoc usługową. Wywiad przeprowadzany jest w terminie 14 dni od daty otrzymania informacji o potrzebie przyznania świadczenia lub o zmianie sytuacji osobistej, majątkowej osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń społecznych. W sytuacji wymagającej bezzwłocznego przyznania świadczeń wywiad przeprowadza się nie później niż w ciągu 2 dni od daty powzięcia informacji. W decyzji o przyznaniu świadczeń w formie specjalistycznych usług opiekuńczych określa się ich zakres, okres, wysokość odpłatności, którą ponosi świadczeniobiorca, bądź też przyznaje się te świadczenia nieodpłatnie.

Rodzaj i zakres specjalistycznych usług opiekuńczych dla każdego klienta należy ustalać w porozumieniu z lekarzem specjalistycznej opieki zdrowotnej w myśl art. 8 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i zgodnie z powołanym rozporządzeniem.

Tryb odwoławczy:
Od decyzji administracyjnej stronie przysługuje odwołanie, które wnosi się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krośnie w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu, który decyzję wydał.

Podstawa prawna:
Art. 50 i art. 96 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 901 ze zmianami), Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189 poz. 1598 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 16 lutego 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2023 poz. 395).